Otyłość u dziecka – konsekwencje w dorosłości

Czy mamy już epidemię nadwagi i otyłości u dzieci w Polsce? Polskie statystyki mówią, że już ok. 25% 3-latków ma nieprawidłową masę ciała. Czy to problem tylko na dziś, czy też otyłe dziecko nawet przy prawidłowej wadze w wieku dorosłym może się mierzyć z konsekwencjami nadmiarowych kilogramów sprzed lat?

Otyłość jako choroba przewlekła jest najczęściej występującą chorobą metaboliczną, uznawaną przez WHO za epidemię. Wg WHO w 2015 r. występowała u 21,5% światowej populacji dorosłych mężczyzn, 24,5% dorosłych kobiet, u dzieci powyżej 5 rż. nadmierną otyłość odnotowano u 12,4%.

Ile ważą dzieci w Polsce?

Polskie statystyki mówią, że ok. 25% 3-latków ma nieprawidłową masę ciała, a aż 1/3 8-latków ma nadwagę lub otyłość, podczas gdy występują one tylko u 15% 15-latków. Dla porównania grupie 35-39 lat, nadwaga i otyłość występują u połowy osób – problem ten dotyczy 70% mężczyzn. Otyłość dzieci może zwiększać zachorowalność i umieralność osób dorosłych z różnych przyczyn niezależnie od ich masy ciała.

Konsekwencje na lata

Wczesny wiek otyłość jest kontynuowany w późniejszym wieku – 55% otyłych dzieci będzie miało tendencję do otyłości w okresie dojrzewania. 80% otyłych nastolatków będzie otyła w okresie wczesnej dorosłości, a 70% będzie cierpieć na otyłość w wieku powyżej 30 lat (40% z nich zachoruje na otyłość olbrzymią).

Ponadto wykazano związek między otyłością we wczesnym wieku a zwiększonym ryzykiem wystąpienia chorób sercowo-naczyniowych oraz wyższej śmiertelności z nimi związanej w wieku dorosłym. Osoby otyłe we wczesnych latach, mają 2x wyższe ryzyko wysokiego poziomu cholesterolu całkowitego, 3x wyższe ryzyko wysokiego poziom cholesterolu LDL, 5x wyższe ryzyko otyłości i 9x wyższe ryzyko nadciśnienia. Wczesny wiek otyłości wiąże się także z wyższym ryzykiem zachorowania na cukrzycę t.2 i powikłań z nią związanych, hiperglikemii, staniu przedcukrzycowego.

Cierpi nie tylko ciało

Otyłość ma dla dziecka nie tylko konsekwencje zdrowotne. Niesie też za sobą poważne reperkusje dla zdrowia psychicznego, takie jak niska samoocena, wahania nastroju, zaburzenia motywacyjne, zaburzenia jedzenia, zaburzony obraz własnego ciała, zaburzona komunikacja międzyludzka i zdrowie seksualne, niższa jakość życia.

Otyłe dzieci muszą się też nierzadko mierzyć z piętnowaniem, dyskryminacją, wyśmiewaniem, uprzedzeniami społecznymi, odrzuceniem, upokorzeniami. Takie negatywne zachowania pozostają w człowieku na wiele lat. Nawet jako dorośli z prawidłową masą ciała, piętnowane dzieci będą borykały się z wydarzeniami z przeszłości.

Jak przeciwdziałać?

Leczenie nadwagi czy otyłości u dziecka to proces, który obejmuje całą rodzinę: rodziców, rodzeństwo, dziadków, a nawet szerzej, np. nianię czy opiekunki w przedszkolu.

Powstawanie otyłości u dziecka zazwyczaj jest procesem długotrwałym i powstaje na skutek dostarczania nadmiaru energii w pożywieniu w stosunku zapotrzebowania organizmu (np. słodycze, fast foody, słone przekąski, wysokokaloryczne posiłki, za mało warzyw). Wśród przyczyn otyłości u dzieci wymienia się także zbyt małą aktywność fizyczna, predyspozycje genetyczne, dziedziczenie nawyków po rodzicach, za małą lub za dużą masę urodzeniową dziecka oraz cukrzycę matki w ciąży, a także leki powodujące otyłość.